مکان یابی هاب چند محصوله در شبکه حمل و نقل کالای ایران با در نظر گرفتن روش های تامین مالی و رویکرد زیست محیطی

با افزایش روزافزون جمعیت و در نتیجه افزایش تقاضای حمل ونقل کالا، اهمیت طراحی مناسب شبکه های حمل ونقل کالا بیش از پیش نمایان شده است.  استفاده از هاب ها در شبکه های حمل و نقل باعث کاهش قابل توجهی در هزینه ها و تعداد مسیرهای ارتباطی و همچنین کاهش مصرف انرژی می گردد. بنابرین، با توجه به کاربردهای مهم شبکه های هاب در حمل ونقل کالا، در این مقاله، مسئله مکان‌یابی هاب میانه چند هدفه چند محصولی بررسی شده است. همچنین با توجه به اهمیت مسایل زیست محیطی و آلایندگی شبکه های حمل و نقل کالا، یکی از توابع هدف در نظر گرفته شده برای مدل ارایه شده، کمینه سازی انتشار گازهای گلخانه ای با استفاده از رویکرد تئوری صف است. از طرفی، با توجه به موضوع کمیابی منابع در اقتصاد و اهمیت بررسی چگونگی تامین مالی در پروژه‌های بزرگ و زیرساختی کشور که امکان تامین سرمایه کامل آن توسط دولت فراهم نیست، نیاز به تامین از سایر روش های تامین مالی امری حیاتی است؛ بر همین اساس فرض استفاده از تسهیلات مالی از سه روش ممکن با در نظر گرفتن محدودیت منابع برای تاسیس هابها نیز به مدل اضافه شده است. بنابراین در مدل‌سازی مسئله مکان‌ یابی‌ هاب چند محصولی با استفاده از حمل‌ ونقل زمینی کالا، هزینه تأسیس‌ هاب‌های ترکیبی (جاده‌ای-ریلی) و هزینه حمل‌ ونقل بین‌ هابها و‌ هاب به غیر ‌هاب در تابع هدف کمینه شده است. دادههای مورد استفاده از آمار ارائه‌ شده حمل‌ ونقل جاده‌ای کشور در سال 1392 به‌دست آمده است. برای حل مسئله از دو الگوریتم فراابتکاری استفاده شده است.  نتیجه بررسی نشان می دهد طراحی شبکه حمل و نقل کالایی کشور با استفاده از هاب های ترکیبی (جاده ای – ریلی) با تعداد 12 هاب (استان کشور) دارای کمترین هزینه برای کل شبکه حمل و نقل کالا در کشور میباشد.